Rentebesluit
Morgenavond maakt de Federal Reserve zijn rentebesluit bekend. De rente zal niet verlaagd worden. De kracht van de economie en de taaiheid van de inflatie staan dat nog niet toe. Wel zullen beleggers de begeleidende woorden van gouverneur Powell met argusogen volgen. Hoeveel renteverlagingen kunnen zij de rest van het jaar nog verwachten? Wordt de rente überhaupt nog wel verlaagd?
Een belangrijker gebeurtenis
Even daarvoor vindt er misschien wel een belangrijker gebeurtenis plaats. Een paar uur eerder maakt het Ministerie van Financiën van de VS namelijk de financieringsbehoefte voor het lopende kwartaal bekend. Maandag maakte het Ministerie bij monde van mevrouw Yellen reeds bekend dit kwartaal voor een bedrag van 243 miljard dollar uit de markt te willen halen, 41 miljard dollar meer dan eerder verwacht. Belangrijker voor de markten is echter de samenstelling van deze lening behoefte.
Waarom van belang?
Waarom is dit van belang? Welnu, de Amerikaanse overheid bevindt zich al jaren in een fenomenale uitgavencarrousel. Dat is al vele decennia zo, maar onder president Trump ging de turbo erop. Zijn opvolger Biden deed er nog een stevig schepje bovenop. De staatsschuld van de VS is inmiddels naar exorbitante hoogte opgelopen. Dat was lange tijd niet zo’n probleem. De historisch lage rente stelde de staat immers in staat eenvoudig grote bedragen te lenen.
Het speelveld verandert
De rentestijging van de afgelopen jaren heeft het speelveld echter behoorlijk veranderd. Zodanig dat de rentelast van de VS ondertussen de 1000 miljard dollar per jaar is gepasseerd. Het is daarmee de grootste begrotingspost van de VS geworden. Amerikanen geven meer uit aan rente op hun schuld dan aan defensie of sociale zekerheid. Een gevaarlijke neerwaartse spiraal dreigt. Hoe groter de schuld, hoe meer er geleend moet worden, hoe hoger de rente. Hoe hoger de rentelast, hoe groter de bedragen die geleend moeten worden. Enzovoort.
De inflatie werkt niet mee
Helaas bevindt zich ook nog een ongewenste gast in het gezelschap die men het liefst zo snel mogelijk ziet vertrekken. Deze gast – het inflatiespook – vertoont daar echter weinig aanstalten toe. Om hem de deur uit te jagen heeft de centrale bank de rente fors verhoogd. Normaal wil dat wel helpen. Maar deze keer wil het spook maar niet vertrekken. Daar komt bij dat de middelen van de centrale bank niet onuitputtelijk zijn. De Federal Reserve kan de rente niet eindeloos blijven verhogen. Daarmee zouden de rentelasten immers verder oplopen. Waardoor er meer geleend moet worden en de schuld nog verder oploopt. En daarmee de rentelasten ook. En daarmee de schuld. Enzovoort. Ontsporing van de economie dreigt.
Niet vergelijkbaar met de jaren ‘80
De situatie is niet vergelijkbaar met die van begin jaren ’80. Toen was de staatsschuld immers maar een derde van de huidige omvang. Dat stelde de Federal Reserve destijds in staat de rente tot zelfs 20 procent te verhogen. Dat gaat nu niet gebeuren. Al was het maar omdat beide presidentskandidaten zich hier inmiddels al duidelijk tegen hebben uitgesproken. De onafhankelijkheid van de Federal Reserve kan onder druk komen te staan. De positie van gouverneur Powell lijkt niet te benijden.
De beurzen stijgen door
Ondertussen stijgen de beurzen verder. De schatkist van Uncle Sam is na de 15e april weer meer dan gevuld. De belastinginkomsten zijn binnen. Stijgende beurskoersen zijn gunstig voor de belastinginkomsten. Hoewel ogenschijnlijk in strijd met bovenstaande puilt de kas van de staat momenteel zelfs uit. De Treasury General Account, de rekening die de staat aanhoudt bij de Fed, is overvol. Dat is goed nieuws voor beleggers. Met de naderende verkiezingen zal de staat dit geld weer rijkelijk over de Amerikaanse akkers laten stromen. De liquiditeiten zullen rechts- of linksom in de economie gepompt gaan worden.
Een-tweetje
Het één-tweetje tussen voormalige collega’s Yellen en Powell zal zorgen voor minder aanbod van langlopende staatsleningen en de afbouw van de balans van de Fed wordt afgeremd. Morgen kondigt de Fed mogelijk een vertraging van QT aan. Net als eind oktober vorig jaar gebeurt dat op een moment dat de 10-jaars rente de 5 procent aantikt. De timing lijkt perfect. Er zullen de komende periode weer veel liquiditeiten de markten instromen. Voor beleggers geen vervelende bijkomstigheid.
Tegelijk gas geven en remmen
Vergelijk de situatie in de Amerikaanse economie met een chauffeur die tegelijkertijd op de rem trapt (de Fed, monetaire verkrapping) en gas geeft (de staat, fiscale verruiming). Een dergelijke situatie kan nooit lang voortduren. Op zeker moment gaat de motor (de economie) het begeven. Uiteindelijk moet de voet of van de rem of van het gas. Eén van beiden moet inbinden. Dat wordt hoogst waarschijnlijk de rem. Op zeker moment zal de Federal Reserve – inflatie of niet – zich schikken naar de wens van de staat. Biden wil graag herkozen worden, maar ook zijn tegenstrever is het op dit punt met hem eens.